Vajinal Mantar Enfeksiyonu nedir ?

Kadınlarda vajinal mantar,  kadınların yaşamı boyunca en az bir defa karşı karşıya kaldığı çok sık bir enfeksiyon türüdür. Çoğu zaman basit bir ilaç  ya da bitkisel tedavi ile ortadan kalkar. Ancak kimi zaman sık tekrar eder, ilaçlara direnç gelişir, kronik mantar enfeksiyonu haline gelir ve kadının yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir.

Bu yazımızda vajinal mantar enfeksiyonu nedenleri belirtileri, ilaç ve doğal bitkisel tedavi yöntemleri yanısıra

Hamilelikte vajnal mantar enfeksiyonu,

Kronik  vajinal mantar enfeksiyonu,

Çocuklarda vajinal mantar enfeksiyonu gibi özel durumlarda görülen enfeksiyonların tedavi yöntemleri açıklanmaya çalışılmıştır.

Umarım yazımız vajinal mantar enfeksiyonu sorunu yaşayan kadınlara yardımcı olur , enfeksiyondan uzak, sağlıklı huzurlu bir yaşam sürerler.

Op Dr Zeki SALAR

Vajinal Mantar Belirtileri nelerdir ?

Genital bölgede  yanma, kaşınma, alışılmadık yoğun beyaz bir akıntı, sık idrara çıkma ve cinsel ilişki sırasında ağrı gibi belirtileri ile ortaya çıkar.

Vajinal mantar akıntısı nasıldır?

Hastadan hastaya farklılıklar gösterebilmekle birlikte vajinal mantar akıntısı çoğu zaman

beyaz krem rengindedir.

kimi zaman krem gibi kıvamlı 

kimi zaman çökelek, peynir kesiği gibi pütür pütür olabilir.

 Ajinal mantar, kokulu akıntı çoğu zaman yapmaz. Kimi zaman ekşimsi bir koku olabilir.  

Vajinal mantar nedenleri nelerdir?

Vajinal mantar sebepleri arasında en sık görüleni Candida albicans adı verilen bir maya hücresidir.

Vajinal mantar enfeksiyonu olan on  kadının dokuzunda  bu maya hücresi saptanmaktadır.,

Normalde vücudumuzda bu maya hücresi vajinal florada bulunur.

Diğer bakteriler ile bir denge içinde sorunsuz olarak bir aradadırlar.

Bazı nedenlerle bu dengenin bozulması nedeniyle normalde sessiz olan herhangi bir şikayete neden olmayan maya hücreleri aşırı olarak çoğalır. Denge bozulur ve hastada mantar enfeksiyonu belirtileri görülmeye başlar.   

• Stres,
• gebelik,
• bağışıklık sistemini etkileyen hastalıklar,
• antibiyotik kullanımı,
• bazı doğum kontrol hapları,
• yanlış hijyen kuralları,
• genital temizliğin yanlış yapılması
• İntim likit denilen florayı bozan sabunların kullanılması,
• sıkı dar naylon iç çamaşırı kullanımı
• Havuz deniz sonrası ıslak mayo ile kalmak

kandida mantar hücrelerinin artmasına neden olabilir.

Vajinal mantar kaşıntısına ne iyi gelir ?

Vajinal mantar kaşıntısında öncelikle vajinal krem tedavisi ve vajinal mantarın bitkisel tedavi yöntemleri tercih edilmelidir.

Ancak Vajinal mantar kaşıntısında sadece krem kullanmak ya da bitkisel tedavi uygulamak çoğu zaman tek başına çözüm sağlamaz. Çünkü enfeksiyon vajinanın iç kısmından kaynaklanmaktadır.

Eğer vajinal mantar enfeksiyonu olan kadın cinsel yönden aktif ise fitil tedavisi ,

daha önce cinsel birliktelik yaşamamış ise vajinal mantar hapı olarak adlandırılan ağızdan ilaç tedavisi alması gerekir.

Tedaviye destek olarak vajinal mantar kremleri kullanılır.

Ayrıca vajinal mantar doğal ve bitkisel tedavi seçenekleri de tedaviye destek olarak kullanılabilinir.

Vajinal Mantar Tedavisi nasıl yapılır ?

İlaç tedavisi ile çoğu zaman kolaylıkla tedavi edilir. Önemli olan vajinal mantar enfeksiyonunu kronikleştirmemektir.  Çünkü  kronik vajinal mantar enfeksiyon hastanın yaşam kalitesini oldukça olumsuz etkiler ve tedavisi kolay olmayabilir. 

Enfeksiyonun kronikleşmemesi için en önemli husus vajinal mantar enfeksiyonuna sebep olan etkenin ortadan kaldırılmasıdır. Örneğin antibiyotik kullanımı mantara yol açmışsa antibiyotik tedavisinden mümkün olduğunca kaçınılmalı, naylon çamaşır giymek neden oluyorsa pamuklu rahat çamaşırlar tercih edilmelidir.

Unutulmamalıdır ki ilaçlar geçici ya da kısmen çözüm sağlar, kalıcı ve sürekli sağlık ve tedavi için kadının kendini tanıması hijyen kurallarına dikkat etmesi ve vajinal mantar enfeksiyonuna neden olan durumlardan uzak olması gerekir.

Vajinal mantar tedavisinde kullanılan yöntemler;

1. Vajinal mantar krem tedavisi,
2. Vajinal mantar fitil tedavisi,
3. Vajinal Mantar hapı,
4. Vaijnal mantar doğal bitkisel tedavileri  

olarak sıralanabilir.

Vajinal Mantar Krem Tedavisi  etkili midir?

Vajinal mantar enfeksiyonu çoğu zaman genital bölgede kaşıntı, kızarıklık ve yanma batma hissine sebep olur.

Vajinal mantar krem tedavisi çoğu zaman 2-3 gün içinde bu şikayetleri azaltır. Ancak tek başına krem tedavisi yeterli olmayabilir. 

Çünkü enfeksiyon vajinanın iç kısmından kaynaklanmaktadır. Asıl enfeksiyon çözülmediği sürece hastanın kaşıntı, akıntı, kızarıklık şikayetleri tekrar edecektir.

Vajinal mantar fitil tedavisi gerekli midir? nasıl yapılır?

Cinsel yönden aktif hastalarda vajinal mantar fitil tedavisi öncelikle tercih edilmelidir. 

Fitil tedavisi etkilidir.

Lokal olarak etki gösterir yani  gereksiz yere tüm vucuda ilaç dağılmaz etki etmez karaciğere zararı olmaz.

Çoğu zaman kısa süreli bir tedavi ile çözüme gidilir.

Fitiller tercihen gece yatarken vajinaya hazneye bir eldiven ile yağlı bir krem vasıtası ile olabildiğince ilerletilir.

Vajinal mantar fitil tedavisi sonrası akıntı bir miktar artış gösterebilir.  Yanma hissi olabilir.  Vajinal fitilin bir kısmı dışa çıkabilir. Hepsi normaldir

Vajinal mantar hapı kimlere önerilir?

• Çocuklarda görülen vajinal mantar enfeksiyonlarında
• Cinsel yönden aktif olmayan kadınlarda
• Vajinismus sorunu olan hastalarda
• Vajinal fitil tedavisi ve vajinal krem tedavisi ile tedavi olamayan hastalara
• Kronik vajinal mantar enfeksiyonu olan kadınlara vajinal mantar tedavisi önerilir.

Vajinal mantar doğal bitkisel tedavi yöntemleri ile tedavi edilebilir mi?

Hastaların çoğu vajinal mantarı evde tedavi etme yönünde eğilim içindedir. Bu nedenle bugüne kadar çok farklı doğal bitkisel tedavi yöntemleri denenmiştir. 

Yazımızın bu kısmında birçok avrupa ülkesi ve amerika birleşik devletlerinde FİTOTERAPİ olarak adlandırılan  vajinal mantar enfeksiyonunda doğal ve bitkisel tedavileri bilimsel olarak ele alınmaya çalışılacaktır. 

Bizler hekim olarak sadece ilaçlar hakkında eğitim alıyoruz ve bilgi deneyim sahibiyiz. Bu nedenle sağlık bakanlığı onaylı ilaç ve tedavileri hastalara tavsiye etmek zorundayız. Ancak  birçok batı ülkesinde FİTOTERAPİ konusunda araştırmalar yapılırken bu konuyu göz ardı da etmemeliyiz.

Bu konu ile ilgili tıp literatürüne bakıldığı zaman vajinal mantarın doğal bitkisel tedavisi için kullanılan denenen çözümler aşağıdaki gibi sıralanmaktadır;

1. Vajinal Mantar tedavisinde Sirke
2. Vajinal mantar çay ağacı yağı
3. Vajinal mantar limon suyu
4. Vajinal mantar  kızılcık
5. Vajinal mantar ve sarımsak
6. Vajinal mantar zeytinyağı
7. Vajinal mantar bal tedavisi
8. Vajinal mantar aloe vera tedavisi
9. Vajinal mantar probiyotik yoğurt
10. Vajinal mantar ozon yağı
11. Vajinal mantar kefir
12. Vajinal mantar maydanoz kürü
13. Vajinal mantar  çörek otu
14. Vajinal mantar hindistan cevizi yağı
15. Vajinal mantar soğan kürü
16. Vajinal mantar kantaron yağı

Konu ile ilgili olarak tıp literatüründe 17 adet bilimsel çalışma  yapılmıştır.

Bir yayında bir hastanın vajinal mantar tedavisinde sirke kullanılarak tedavi edildiği ifade edilmektedir. 2017 yılında Altern Ther Health Med dergisinde yayınlanan bu olgu sunumunda 32 yaşında mantar enfeksiyonu olan evli 5 yıldır ilaçlara yanıt vermeyen kronik vajinal mantar enfeksiyonu olan hastaya elma sirkesi ile tam bir tedavi imkanı sağlandığı belirtilmiştir.

Sonuç olarak, vajinal mantarın doğal bitkisel tedavileri için denenen tedavi seçenekleri oldukça uzundur. Üstte sözü edilen yayın ışığında elma sirkesi vajinal mantar enfeksiyonlarının tedavisinde faydalı olabilir  ve denenebilir.

Ancak istenmeyen  yan etkiler,   

kullanım şeklinin kolay olmaması,

reçete ile eczaneden aldığımız ilaçlar gibi standart belli bir dozunun olmaması,

ve doğal tedavilerin sorumlu olduğumuz sağlık bakanlığı tarafından onaylanmamış olması nedenleri ile

vajinal mantar tedavisinde doğal ve bitkisel tedaviler  ilaç tedavilerine  tamamlayıcı ya da destek tedavi olarak denenebilirler.

Vajinal mantar evde tedavi edilebilir mi?

Üstte sıralanan bilgiler ışığında vajinal mantarın evde tedavisi tek başına zaman alabilir. Bu nedenle vajinal mantar akıntı şikayeti olan hastaların jinekolojik muayene sonrası  uygun ilaç tedavisi alması daha mantıklı gözükmektedir.

Ancak doktora gitmeden önce evde tedavi olmayı tercih eden hastalar elma sirkesi doğal tedavisini deneyebilirler.

En iyi Vajinal Mantar İlacı nedir?

En iyi mantar ilacı hastanın kadın doğum uzmanı tarafından değerlendirmesi sonucu hastaya özel yazacağı ilaç tedavisidir.

Tıpta hastalık yoktur hasta vardır

Tedaviler hastaya özel olmalıdır.

Vajinal mantar ameliyatı var mıdır?

Vajinal mantar enfeksiyon hastalığıdır. İlaçla tedavi edilir.  Vajinal mantar ameliyatı yoktur. 
 

Vajinal mantar bol su içerek ile tedavi edilebilir mi?

Vajinal mantar enfeksiyonları idrar yollarını etkileyebilir. idrar yaparken yanma sızı ve sık idrara çıkmaya neden olabilir.

Bu yakınmaların önlenmesi ve tedavisinde günde en az 2 litre su içmek bol sıvı tüketmek faydalıdır. 

Ancak tek başına su içmek vajinal mantarın tedavisini kesin olarak sağlamaz.

Vajinal mantar diyeti var mıdır?

İnsan vücudu bir bütündür. Uyku, beslenme alışkanlıkları, stress ve  spor bağışıklık sistemimizi direk etkiler.  Bağışıklık sisteminin kötü olması şeker hastalığına yatkınlık vajinal mantar enfeksiyonlarının sık ve uzun süreli olmasına neden olur.

Vajinal mantar enfeksiyonu geçiren hastaların

bağışıklık sistemini güçlendirici bol vitaminli  ( özellikle C vitamini ) sebze ve meyveleri tüketmeleri,

doğal, az işlenmiş yemekleri tercih etmeleri,

fast food gibi sağlıksız ürünlerden uzak olmaları,

tatlı, yağlı, pasta, kek, kurabiye, aşırı tatlı meyveler,  dondurma gibi kan şekerini yükselten gıdalardan uzak kalmaları tedaviye katkı sağlayacaktır.

Hamilelikte Vajinal Mantar  neden olur? Gebelikte  Vajinal Mantar Tedavisi nasıl yapılır? 

Tüm kadınlarda olduğu gibi hamilelerde vajinal mantar enfeksiyonu olabilir. 

Hatta hormonların değişmesi ile vajinal flora değişir. Kadın hamilelikte vajinal mantara daha yatkın hale gelir.

Özellikle düşük riski olan ve bu nedenle vajinal fitil krem kullanan gebeler vajinal mantar enfeksiyonuna daha sık yakalanır.

Hamilelikte vajinal mantar tedavisinde ağızdan ilaçlar tercih edilmez

Tek kullanımlık bebeğe zarar vermeyen vajinal fitiller ve  kremler tercih edilmelidir. 

Gebelikte sık vajinal mantar enfeksiyonu var ise kültür testi yapılmalı ve gebelik diyabeti açısından kan testleri yapılmalıdır.

Bebeklerde vajinal mantar  ve Bebeklerde  Vajinal mantar Tedavisi

Bebeklerde vajinal mantar enfeksiyonu kimi zaman görülebilir. 

Başka nedenlerle kullanılan antibiyotikler

Bebek bezinin uzun süre değiştirilmemesi

Allerjik bebek bezi kullanımı

İyi durulanmamış bebek çamaşırları

Ya da kullanılan sabunlar bebeklerde ve kız çocuklarında vajinal mantar enfeksiyonuna yol açabilir.

Tedavisinde bebeğe zararı olmayan krem tedavisi uygun olur.

Emziren annelerde vajinal mantar 

Vajinal mantar kremi emziren anneler için ideal tedavilerden birisidir. Vajinal mantar hapı tedavisi emziren annelerde önerilir. Gerekirse fitil tedavisi yapılabilir.

Vajinal mantar Diyabet Hastalığı ilişkisi nedir?

Diyabet hastalığında kan şekeri takibi ve kontrolu çok önemlidir. Bunun içinde sağlıklı beslenme ve spor önemlidir.  Doktorun önerdiği diyabet ilaçları düzenli zamanında alınmalıdır.

Uzun süre kan şekeri yüksek seyreden diyabet hastalarında vajinal mantar enfeksiyonlarında artış görülür. Ayrıca diyabetik hastalarda geçmeyen  ve tekrarlayan  vajinal mantar enfeksiyonuna daha sık rastlanır. 

Bu nedenle Tekrarlayan vajinal mantar sorunu olan hastalarda diyabet yönünden de inceleme gereklidir.

Kronik ( Tekrarlayan ) ya da Geçmeyen  Vajinal mantar neden olur? ne yapılabilir?

vajinal mantara sebep olan etken ortadan kaldırılmadığı sürece enfeksiyon geçmez ya da sık tekrar eder.

Bu nedenle yanlış olan ne ise bunun önlenmesi ya da yapılmaması öncelikle önemlidir.

Kronik - Geçmeyen vajinal mantar enfeksiyonu olan hastalarda;

-Ayrıntılı muayene,

-Kültür ve smear testleri alınmalı,

-Diyabet şeker hastalığı yönünden inceleme yapılmalı,

-Bağışıklık sistemini olumsuz etkileyen bir hastalık olup olmadığını anlamak için kan sayımı idrar testi vitamin eksikliği testleri ve HIV gibi viral enfeksiyon varlığı tespiti için gerekli testler yapılmalıdır.

Bu konuda daha detaylı bilgi için linki tıklayınız --> GEÇMEYEN TEKRAR EDEN VAJİNAL AKINTILAR

Vajinal mantar neden tekrarlar ?

Vajinal mantara neden olan mikroorganizma sürekli olarak vücudumuzda bulunur. Yani dışardan enfeksiyon almaya gerek yoktur. Candida adı verilen bu mikroorganizma fırsat bulunca , gerekli koşullar oluşunca  hızlı bir şekilde çoğlamaya başlar ve enfeksiyon hastalığına neden olur. Bu nedenle bağışıklık sisteminin zayıf düşmesinin önlenmesi tekrarlamasının önlenmesinde büyük önem taşır.

Vajinal mantar cinsel ilişkide  acı olur mu?

Vajinal mantar tahriş ve kızarıklığa neden olur. Bu nedenle ciltte çatlaklar oluşur ödem meydana gelir. Bunlarda vajinal mantarda cinsel ilişkide acıya sebep olur.

Vajinal mantar bulasicimidir

Vajinal mantar ortak kullanım alanları ( tuvaletler, hamam, sauna ) ve cinsel birliktelik yolu ile bulaşabilir.

Vajinal mantar adeti geciktirir mi

Vajinal mantar adet üzerine etki yapmaz . Adet gecikmesine neden olmaz

Vajinal mantar varken adet olmak zararlı mıdır? Vajinal mantar adet olunca geçer mi ?

Vajinal mantar varken adet olmak çözüm sağlamaz. Yani vajinal mantar adet olunca geçmez. Belki adet süresince geçici bir rahatlama olabilir. Ama çoğu zaman oluşan nem ve sık ped değiştirmeye bağlı olarak acı batma yanma hissi artar. 

Vajinal mantar varken adet olmanın diğer bir sorunu da tedavi için kullanılan fitil tedavisine ara vermek gerekir. Adet döneminde vajinal mantar fitil  tedavisine ara verilmelidir. Adet bitiminde tedaviye kalınan yerden devam edilir.

Vajinal mantar yumurtalık ağrısı yaparmı?

Vajinal mantar yumurtalık ağrısı yapmaz.

Vajinal mantar gebeliğe engel mi?

Tek başına vajinal mantar gebelik oluşmasına engel olmaz. Ancak cinsel birliktelik esnasında acı yanma batma olursa gebelik için gerekli olan sağlıklı birliktelik gerçekleşmeyecektir.

Vajinal mantar kisirlik mi yapar?

Vajinal mantar kısırlık yapmaz.

Vajinal mantar kendiliğinden geçer mi? 

Birçok enfeksiyon hastalığında olduğu gibi kişinin bağışıklık sistemi güçlü ise ve vajinal mantara neden olan neden ortadan kalkmışsa vajinal mnatar kendiliğinden geçebilir. Ancak bu çoğu kez uzun zaman alır. Kimi zaman bu bekleme süreci içinde hastalık daha da ilerleyebilir. Bu nedenle vajinal mantar varsa kendiliğinden geçmesi beklenmemelidir.

Vajinal mantar makata bulaşır mı?

Evet vajinal mantar vaktinde tedavi edilmez ise ya da kortizonlu kremler kullanılırsa makata bulaşabilir ve yayılım gösterir.

Vajinal mantar denize girilir mi?

Vajinal mantar varken denize girilir. Sakıncası yoktur. Ancak deniz sonrası  duş alınmalı,  ıslak mayo ile kalınmamalı genital bölge iyice kurulanmalı ve kuru rahat çamaşırlar giyilmelidir.

Vajinal mantar  doktor muayenesi nasıl olur?

Vajinal mantar teşhisinde doktorun akıntıyı görmesi ve buna göre değerlendirme yapması büyük önem taşır. Bu nedenle adet olunmayan bir dönemde kadın doğum masasında doktor değerlendirmesi büyük önem taşır. Doktor gerek görürse kültür, smear testi yapar. 

Vajinal mantar rahim ağzı kanseri arasında ilişki varmıdır?

Vajinal mantar rahim ağzı kanseri arasında ilişki yoktur. Vajinal mantar rahim ağzı kanseri yapmaz. 

Antibiyotik Vajinal mantara neden olur mu?

Evet, Antibiyotik Vajinal mantara sıklıkla neden olur. Bu nedenle gereksiz yere antibiyotik kullanımından kaçınılmalıdır. 

Vajinal mantar boğaz ağrısı arasında ilişki varmıdır?

Vajinal mantar boğaz ağrısı arasında direkt ilişki yoktur ancak boğaz ağrısı çoğu zaman solum sistemi hastalıklarını habercisidir. Solunum yolu infeksiyonları, bağışıklık sistemini zayıflatarak vajinal mantara neden olabilir. 

Vajinal mantar erkekten geçer mi ?

Mantar enfeksiyonu nemi sever. O nedenle kadınlarda daha sık gözükür. Cinsel birliktelik esnasında erkeğe geçebilir. Ancak erkekte kadındaki  gibi yoğun belirti vermeyebilir.

Vajinal mantar erkekte belirtisi?

Mantar enfeksiyonu erkekte çoğu zaman belirti vermez. En çok görülen belirtisi genital bölgede kaşıntı kızarıklık ve pul pul cilt dökülmeleridir. Akıntı çoğu kez yoktur. Tahriş kaşımaya bağlı ciltte çatlaklar oluşur ise acı hissi de vardır.

Vajinal mantar tedavi edilmezse ne olur?

Vajinal mantar tedavi edilmezse makata kalçalara yayılım gösterebilir. Tedavide daha da geç kalınırsa kronik - tam iyileşmeyen bir enfeksiyon halini alabilir. Bu nedenle tüm hastalıklarda olduğu gibi erken teşhiş ve tedavi vajinal mantar enfeksiyonları içinde önemlidir.

Vajinal mantar bulaşıcımıdır?

Evet. Özellikle cinsel birliktelik sonrası bulaşma olabilir.

ortak kullanılan havlu çamaşırlar

ortak kullanım alanları ( WC sauna hamam..) diğer bulaşı yollarıdır.

Vajinal mantar bacak ağrısı yapar mı?

Vajinal mantar bacak ağrısı yapmaz.

Vajinal mantar ağrı yaparmı?

Genel olarak vajinal mantar ağrı yapmaz. Ancak eşlik eden idrar yolu enfeksiyonu varsa idrar yaparken sızı ve kasık ağrısı  görülebilir.

Vajinal mantar ne kadar sürede kaç günde  geçer?

Uygun tedavi ile 1-2 gün içinde şikayetler azalmaya başlar , 7-10 gün içinde tam bir iyileşmenin olması beklenir.

ÖZET OLARAK;

Kadınlarda vajinal mantar enfeksiyonu sık olarak karşımıza çıkmaktadır.

Çoğu zaman ciddi bir sağlık sorunu olarak görülmese de kadının yaşam kalitesini olumsuz etkilemesi nedeniyle önemlidir.

Vajinal mantar enfeksiyonun önlenmesinde;

• stress kontrolu, huzurlu yaşam,
• mümkün olduğunca  antibiyotik tedavisinden kaçınma,
• sağlıklı beslenme, spor
• hijyen kurallarına uyulması,
• intim genital bölge temizleyicilerinin kullanılmaması,
• vajinal duş yapılmaması, genital temizliğin normal su ile önden arkaya doğru dıştan yapılması,
• pamuklu rahat çamaşırlar kullanılması
• ıslak mayo ile uzun süre kalınmamaması,
• ortak kullanılan tuvaletler, epilasyon merkezleri, saunalar enfeksiyon kaynağı olabileceği için bu alanların kullanımında maksimum özenin gösterilmesi büyük önem taşımaktadır.

Vajinal mantar enfeksiyonu tedavisinde kadın doğum muayenesi sonrası uygun ilaç tedavisi alınması idealdir.

Elma sirkesi, ilaç tedavisine destek olarak vajinal mantar doğal bitkisel tedavisinde denenebilir.  Ancak beklenmedik yan etkiler konusunda uyanık olunmalıdır.

Tüm bunlar "Vajinal mantar hastalığına ne iyi gelir?" sorusuna verebileceğimiz en iyi cevaptır.

Op Dr Zeki SALAR

Kadın Hast Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı

Memorial Ataşehir Hastanesi İstanbul.