Bu yazımız doğal ve ilaç tedavileri ile bir türlü vajinal akıntı sorunu geçmeyen ,

yılda 3 kez ya da daha sık vajinal akıntı,  genital enfeksiyon sorunu yaşayan hastalara yol göstermek,

yaşam kalitelerini son derece olumsuz etkileyen bu sağlık sorunlarına çözüm bulmak amacıyla hazırlanmıştır.

Geçmeyen Tekrar Eden Vajinal Akıntı Neden olur?

1)Vajinal Enfeksiyonlar: 

Vajinal akıntıların en sık nedeni enfeksiyonlardır. Mantarlar, bakteriler, viruslar enfeksiyona sebep olarak vajinal akıntılara neden olurlar. Bu mikropların tedavileri tamamen birbirinden farklıdır.  Yanlış teşhis ve buna bağlı olarak yanlış tedavi vajinal akıntıların geçmemesine hatta daha da artmasına kronikleşmesine sebep olabilir.

Bu nedenle vajinal akıntının ayrıntılı ele alınarak kronikleşmeden kalıcı hale gelmeden doğru teşhis edilmesi ve tedavisi büyük önem taşımaktadır.

İlaç piyasasında geniş spektrumlu tüm mikropları öldürdüğü söylenen bazı ilaçlar mevcuttur. Maalesef bu ilaçlar eczanelerden çoğu zaman doktor önerisi olmadan satın alınmaktadır. 

Muayene olmadan, ayrıntılı değerlendirme yapılmadan kullanılan ilaçlar tam tedavi vermek yerine geçmeyen - tekrar eden vajinal akıntılara yol açabilirler.

Diğer yandan bakteri mantar ve viruslar birlikte geçmeyen inatçı komplike genital enfeksiyonlara  neden olabilirler. Bu durumda tedavi daha zordur. Ağızdan ilaç tedavisi eş ya da erkek arkadaşında tedavi alması gerekebilir.

Bu nedenle vajinal akıntı varlığında jinekolojik muayene olmakta mutlaka fayda vardır. Muayene esnasında genital bölge ve akıntı dikkatlice değerlendirilmeli, şüpheli lezyonlar varsa biyopsi alınmalı, patolojiye gönderilmeli, smear ve  gerekli kültür testleri yapılmaldır. Gerektiği koşullarda rahim ağzı kolposkopi adı verilen bir büyüteç mükroskop ile detaylı incelenmelidir.

*Genç kızlık döneminde Mantar enfeksiyonu gibi masum akıntılar sıklıkla karşımızda çıkarken  Menopoz döneminde kanlı akıntılar bizleri daha fazla tedirgin eder. 

*Beyaz krem renkli kokusuz kaşıntısız akıntılar normaldir endişe etmeye gerek yoktur.

*Yeşil kahverengi kötü kokulu kanlı kaşıntının eşlik ettiği akıntılar ÖNEMLİDİR: *smear *kültür *gerekirse kolposkopi *ultrason  işlemleri ile  nedeni aydınlatılmalıdır. 

Geçmeyen inatçı vajinal akıntıların önemli bir kısmında yaptığımız incelemeler sonucunda ÜREAPLASMA ENFEKSİYONU saptamaktayız. Özellikle kötü kokulu belirgin kaşıntıya sebep olmayan sarı yeşil akıntılarda  üreaplasma enfeksiyonu akla gelmelidir.

Bu enfeksiyon neden olur , nasıl bulaşır nasıl tedavi edilir gibi konularda detaylı bilgi için lütfen linki tıklayınız: UREAPLASMA ENFEKSİYONU

Az önce sözünü ettiğimiz gibi geçmeyen akıntıların en fazla nedeni enfeksiyonlar olsa da aşağıdaki durumlarda geçmeyen vajinal akıntılara neden olabilir;

--rahim ağzındaki yaralar

--rahim veya rahim ağzındaki polipler

--rahim kanseri

--rahim ağzında hücresel bozukluklar (CIN ) ve rahim ağzı ( serviks ) kanseri

--yumurtalık kistleri

--diyabet, tiroid bezi hastalıkları gibi sistemik hastalıklar

--HIV -AIDS

--bağışıklık sisteminin zayıflaması

--HPV virusu

--Spiral - Rahim içi araç kullanımı

--Hamilelik

--Vajinal doğum 

--Geçirilmiş Sezaryen Ameliyatı (NİŞ)

2) Rahim ağzındaki yaralar ( servikal erozyon)

Rahim ağzındaki yaralar geçmeyen akıntıya sebep olabilir. En fazla belirtisi kanlı akıntıdır. Kanlı akıntılar herhangi bir zamanda olabilse de çoğu zaman cinsel birliktelik sonrası  karşımıza çıkarlar.

Rahim ağzında yara saptanması durumunda smear testi yapılması gereklidir. Smear testi yaranın kanser riski taşıyıp taşımadığını gösterir.

Smear testi temiz ise öncelikle ilaç tedavisi denenebilir. İlaçla düzelme olmaz ise rahim ağzındaki yara dondurma ( kriyoterapi) ya da koter yöntemi ile tedavi edilebilir.

Çocuk sahibi olmayan gebelik planlayan kadınlarda mümkün olduğunca rahim ağzındaki yaraların dondurulması ve koter işlemi yapılması önerilmemektedir.

Akıntının çok olması ilaçlara yanıt vermemesi durumunda bu işlemler dikkatli bir şekilde yapılabilir.

3) Rahim veya rahim ağzı polipleri

Polipler rahim ağzında ve rahim içinde olabilir. Et beni gibi düzgün yüzeyli 1-2 cm boyutlarında lezyonlardır. Dıştan gözükmezler.  Ancak jinekolojik muayene ve ultrason esnasında saptanabilirler. 

Çoğu zaman iyi huylu olup kanser riski taşımazlar.

**Adetler arasında kanamalara,

**adet öncesi ve sonrası uzun süren kahverengi akıntılara, 

**uzun süren adet kanamalarına ve

**bazen ilişki sonrası kanamaya sebep olabilirler.

Tedavi edilmeleri gerekir; 

Rahim ağzındaki polipler muayene esnasında alınabilir. Rahim içindeki polipler histeroskopi işlemi ile alınabilir. Alınan poliplerin patolojik incelemeye gönderilmesi gereklidir.   Polipler hakkında daha fazla bilgi için lütfen linki tıklayınız : RAHİMDE POLİP

Rahim içindeki polipler histeroskopi işlemi ile kolaylıkla tedavi edilir.  Bu konuda detaylı bilgi için:  HİSTEROSKOPİ

3) Rahim  (Endometrium ) Kanseri: Daha çok 45-60 yaş kuşağında karşımıza çıkar.

Başlıca Belirtileri:

*menopoz sonrası kanama

*adet gören kadınlarda adetler arasında kanama

*adet süresinin artması

* kanlı olmayan vajinal akıntılar,

kasık ve bel ağrısı

cinsel ilişki sırasında ağrı,

*kilo kaybı 

olarak sıralanabilir.

Kimler risk altındadır?

1) Erken yaşta adet görme

2) Geç yaşta menopoz

3) Hiç hamile kalmamak

4) Adet gecikmeleri 2 aydan fazla süreli adet görememe

5) Polikistik over sendromu

6) Obesite

7) şeker hastalığı 

8) Yağlı gıdalarla beslenme

9) Menopoz için Östrojen tedavisi

10) Hormon  üreten yumurtalık kistleri

11)Meme kanseri ve meme kanseri tedavisinde TAMOKSİFEN ilacı kullanmak

4) Rahim ağzında hücresel bozukluklar (CIN ) ve rahim ağzı kanseri

Çoğu zaman HPV ( human papilloma virusu ) nedeniyle rahim ağzındaki hücresel bozulma ve son aşama olarak rahim ağzı kanseri ( serviks ca ) koku kokulu kanlı akıntılara neden olabilir. 

Özellikle ilaç tedavisine yanıt vermeyen durumlarda smear testi yapılmalı  hatta smear testi normal dahi olsa KOLPOSKOPİ denilen işlemle rahim ağzı dikkatli bir şekilde değerlendirilmelidir. Kolposkopi ile rahim ağzı bir büyüteç ile incelenir. Şüpheli bir lezyon var ise transformasyon zonu denilen alandan parça alınarak patolojik incelemeye gönderilir. 

Patoloji sonucuna göre LEEP , Konizasyon ya da daha ciddi sorunlarda rahim ameliyatı gerekebilir.

Rahim ağzındaki hücresel bozukluklardan korunma da

*Tek eşlilik

*Prezervatifle korunma

*Sigarasız yaşam 

*HPV aşısı yapılması

büyük önem taşımaktadır.

5) HPV virusu

Geçmeyen vajinal akıntılarda mutlaka HPV enfeksiyonu akla gelmelidir.

HPV nedir, nasıl bulaşır, belirtileri, tedavisi ,aşısı yazımızda yer almaktadır--> HPV VİRUSU

6) Yumurtalık kistleri 

Yumurtalık kistleri de vajinal akıntıya sebep olabilir. 

Hormon üreten fonksiyonel yumurtalık kistleri vajinal dokuları etkileyerek akıntıya sebep olurken 

Endometrioma denilen çikolata kistleri vajinal dokularda rahim ağzında yer alırsa adet dönemlerinde kahverengi akıntı ve kasık ağrısına sebep olabilirler

7) Sistemik hastalıklar

Diyabet ( şeker hastalığı ) Tiroid bezi bozuklukları ( Haşimato ve Guatr ) gibi sistemik hastalıklarda kadının bağışıklık sistemini olumsuz etkileyerek geçmeyen tekrar eden vajinal enfeksiyonlara sebep olabilirler. 

Vitamin D ve B12 eksikliği de bağışıklık sistemi için önemli olup geçmeyen vajinal akıntı durumlarında kan testi yapılarak eksiklikleri araştırılmalıdır.

8) HIV ve AIDS

Günümüzde hala ciddiyetini koruyan HIV enfeksiyonu bağışıklık sistemini ciddi olarak etkilemekte ve kadını enfeksiyonlara karşı savunmasız hale getirmektedir.  HIV pozitif kadınlarda geçmeyen inatçı vajinal akıntılar karşımıza çıkmaktadır.

Bu nedenle tekrar eden enfeksiyonlarda HIV VDRL gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar da araştırılmalıdır.

Bu hastalıklardan korunma da prezervatif kullanımı büyük önem taşır.

9) Bağışıklık sisteminin zayıflaması

Bağışıklık sistemi vücudumuzun savunma sistemidir. Vücudu enfeksiyonlara karşı korur ve enfeksiyon durumunda iyileşme için büyük önem taşımaktadır.

Güçlü bir bağışıklık sistemi için;

- Stress kontrolu

-Yeterli uyku

-Sağlıklı beslenme

-Haftada en az 3 gün spor

büyük önem taşır.

10) Spiral - Rahim içi araç kullanımı

Özellikle bakırlı spiraller geçmeyen vajinal akıntılara sebep olabilirler. Akıntı genelikle sarı yeşil renkte olup kötü kokuludur.

Böyle bir durumda spiralin çekilerek vajinal fitil ve ağızdan antibiyotik tedavisi gerekebilir.

11) Hamilelik

Hamilelik sırasında hormonlarda ciddi değişiklikler olur. bu da beyaz krem renkli kokusuz akıntılara sebep olur. Bu akıntılar 10-11. haftadan sonra artış gösterir. Zararsız olup normaldir

Ancak hamilelik esnasında kanlı ya da sarı yeşil köpüklü kötü kokulu akıntı varsa mutlaka muayene edilmesi gerekir.

Diğer yandan hamilelerde beyaz süt kesiği gibi parça parça pütür pütür akıntılar görülebilir. Çoğu zaman kaşıntının eşlik ettiği bu akıntıların sebebi çoğu zaman MANTAR ENFEKSİYONU dur.  Bebeğe zararı olmayan fitil ve kremlerle tedavi edilir.

12)Vajinal doğum 

Vajinal doğum sonrası rahim ağzında yırtıklar oluşabilir. İyi tedavi edilmez ise doğumdan sonra geçmeyen jöle tarzında akıntılara sebep olabilir. 

Bu nedenle vajinal doğumlar deneyimli hekimler tarafından yapılmalı doğum sonrası yırtıklar varsa tedavi edilmelidir.

13) Geçirilmiş Sezaryen Ameliyatı (NİŞ)

Sezaryen ameliyatı sonrası ameliyat kesisinin yapıldığı rahim bölgesinde cep şeklinde doku kayıpları oluşabilir. Buna niş adı verilmektedir.

Jel ya da jöle tarzında geçmeyen vajinal akıntı ile kendini belli eder. Çoğu zaman kokusuz ve renksizdir. Kaşıntı eşlik edebilir.

Sezaryen sonrası tekrar hamile kalmada güçlük sorununa neden olabilir.

Tedavisinde cep şeklindeki doku kaybı cerrahi olarak ortadan kaldırılmalıdır.

14) Hormon bozuklukları

Vücudumuzun sağlıklı bir şekilde çalışmasını sağlayan hormonların eksik ya da fazla olması durumlarında geçmeyen akıntılar karşımıza çıkabilir. 

Geçmeyen genital akıntıya adet düzensizliği de eklenmişse mutlaka hormon testleri de yapılması gerekir.

15) Vajinadaki  Yabancı cisimler

Kız çocuklarında geçmeyen akıntılarda nohut, oyuncak parçaları, kadınlarda ise vajina içinde kalmış prezervatif ve tamponlar  gibi yabancı cisimler geçmeyen genital akıntıya sebep olabilirler.

16)  Kanser ve Tedavileri  de akıntıya sebep olabilirler.

Vücudun herhangi bir yerinde görülen kanser ve kemoterapi ve de radyoterapiler bağışıklık sistemini hormonları etkileyerek vajinal kuruluk kanlı akıntı ve geçmeyen vajinal enfeksiyonlara sebep olabilir. 

Hormon eksikliği varsa tedavide lokal vajinal hormon kremleri verilebilir. Ancak meme kanseri gibi durumlarda bu hormon ilaçları kanser tedavisini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle doktor bilgisi dahilinde bu ilaç tedavileri verilebilir

-->Anormal akıntı durumunda mutlaka jinekolojik kontrol yapılmalı  smear ve kültür testleri alınmalıdır.

Ezbere ilac tedavisi yerine  sonuçlara göre uygun ilaç kullanımı tedavi başarısında esastır.

Günümüzde kimyasal maddelere ister istemez daha çok maruz kalma,

genel olarak bağışıklık sisteminin daha zayıf olması

diğer yandan cinse yolla bulaşan enfeksiyonların yaygın olarak karşımıza çıkması nedeniyle geçmeyen tedavilere yanıt vermeyen ya da sık tekrar eden vajinal akıntı ve enfeksiyonlar sıklıkla karşımıza çıkmaktadır.

İlk başta çok önemli olmayan bir sağlık sorunu gibi görülse de tekrarlayan geçmeyen vajinal akıntılar, hastaların sosyal ve beden sağlığını son derece olumsuz etkilemekte bunların yanısıra psikolojik ciddi sorunlara yol açmaktadır.

Bu nedenlerle geçmeyen sık tekrar eden vajinal enfeksiyon durumlarında konu ciddi bir şekilde ele alınmalıdır.

Acele ile yapılan değerlendirme ve muayeneler hastanın tam olarak tedavi almasını önlemekte yanlış veya eksik tedaviler vajinal enfeksiyonların kronikleşmesine kalıcı olmasına sebep olabilmektedir.

Tekrarlayan ve geçmeyen vajinal / genital akıntısı olan hastalar

- Detaylı olarak değerlendirilmelidir.

- Bugüne kadar aldığı ilaç tedavileri aldığı teşhisler, şikayetleri, mevcut hastalıkları ve geçirdiği ameliyatla , alerjileri ayrıntılı olarak öğrenilmelidir.

-Kullandığı ilaçlar , deterjanlar, günlük pedler , genital temizleyici intim likitler sorgulanmalıdır.

-Jinekolojik muayene detaylı olarak yapılmalıdır.

-Şüpheli bir bulgu saptandığında rahim ağzı ve vajinal dokular bir büyüteç / mikroskop olan KOLPOSKOPİ aracı ile tek tek incelenmelidir.

-Muayene bulgularına göre gerekli  KÜLTÜR  TESTLERİ yapılmadır

-SMEAR testi ve gerekirse HPV TİPLENDİRME testleri de yapılabilir.

-Yoğun akıntıların varlığında vajinal doku ve rahim ağzı enfeksiyonu önleyici özel solusyonlarla muayene esnasında yıkanmalı ve temizlenmelidir. 

Uzun zamandır süren vajinal enfeksiyonun tedavisi tek bir muayene ve ilaçla mümkün olmayabilir. 

Birden fazla mikrobun vajinal bölgeye yerleştiği durumlarda sorunlar ve bu mikropların oluşturduğu enfeksiyonlar sıra ile tek tek tedavi edilmelidir.

Böyle durumlarda hasta belli aralıklarla kontrole çağırılır.

Tedavi sonrası mutlaka iyileşme olsa dahi hasta kontrole gelmelidir.

ÖNEMLİ HATIRLATMA !!

İlaç tedavisinin yanında hastanın yaşam tarzını gözden geçirmesi önemli bir husus olduğu unutulmamalıdır.

- Tek eşlilik

-Cinsel birliktelik esnasında hijyene önem verme ,kimyasal içerikli jel vs kullanılmaması

-Prezervatif kullanılması

-Vajen içinin yıkanmaması  ( vajinal duş önerilmez )

-WC sonrası genital bölgenin önden arkaya doğru temiz su ile temizlenmesi ve sonra iyice kurulanması

-Genital intim temizleyicilerin kullanılmaması

-Rahat pamuklu çamaşırların tercih edilmesi

-Islak mayo ile kalınmaması

-Sistemik hastalıkların enfeksiyonların araştırılması saptanması 

-Stres kontrolu

-Yeterli uyku , sağlıklı beslenme ve spor

-Sigaradan uzak durulması

-HPV aşısı yapılması 

ilaç tedavisi kadar önem taşımaktadır.

Op Dr Zeki SALAR

Memorial Ataşehir Hastanesi Kadın Hast ve Doğum Uzmanı İstanbul