Menopoz; adet kanamalarının ve doğurganlığının geri dönüşümsüz olarak sona ermesi, 1 yıl süre ile adet görmeme durumudur.

Bir günde ya da bir gece de olmaz. Menopozun başlamasından yıllar önce perimenopoz dönemi başlar. 

Gerek menopoz öncesi dönem olan premenopozda gerekse menopoz döneminde kadınlar birçok istenmeyen ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyen sorunlarla karşı karşıya kalabilir.

Menopozdan 4-10 yıl kadar önce başlayan perimenopoz döneminde ortaya çıkan sorunların çözümünde ve sonrasında menopozla başa  çıkmak için  önerilen bitkisel tedaviler ve hormon tedavisinin artı ve eksileri bu yazımızda özetlenmiştir.

Premenopoz ve menopoz döneminde kadınların karşılaşabileceği sağlık sorunları şunlardır:

• Adet düzensizlikleri
• Ateş basmaları
• Gece Terlemeleri
• Uyku problemleri
• Ruhsal durumda görülen sorunlar ( Huzursuzluk,anksiyete, depresyon..)
• Cinsel isteksizlik
• Vajinal kuruluk 
• Kemik erimesi
• Ciltte kuruluk saçlarda seyrekleşme

Özellikle perimenopoz döneminde görülen hafif ve orta şiddetli yakınmaların çözümünde çoğu zaman yaşam tarzının düzeltilmesi, spor yapılması, beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesi yeterli olmaktadır. Bu konulardaki önerilerimize linki tıklayarak ulaşabilrsiniz PREMENOPOZDA YAŞAM

Kilo artışı ve yağlanmanın önlenmesi için öneriler:

• Beyaz ekmek tüketilmemesi
• Spor yapılması
• Fast Foodlardan uzak durulması
• Akşam yemeklerinin 19: 00 dan sonraya bırakılmaması
• Kola ve asitli içeceklerin tüketilmemesi
• Alkol kullanımının azaltılması önem taşır

Premenopoz ve Menopoz döneminde önerilen bitkisel tedaviler

Keten Tohumu

• Sıcak basmalarını ve gece terlemelerini azaltır
• Ruhsal sorunları hafifletir ve ruh sağlığına iyi gelir.
• Vajinal kuruluğu azaltır.
• Kan sulandırıcı ilaçların, tiroid hormonlarının etkisini azaltabilir.
• Kalp hastalığı damar tıkanıklığı var ise kullanılması önerilmez.
• Fazla tüketilirse gaz ve şişkinlik sorunlarına sebep olabilir.

1) Öğütülmüş Keten Tohumu:

En etkili formdur. Ancak sert dış kabuğu nedeniyle sindirimi zordur. Bu nedenle öğütülmüş keten tohumu tercih edilmelidir. 

Günde bir kez 2 yemek kaşığı doğal, katkısız, öğütülmüş keten tohumu yoğurt, smoothie veya süte eklenerek tüketilebilir.

Ayrıca salata, çorba ve yulaf ezmesine de eklenebilir.

Kadınlarda kemik yoğunluğu 30’lu yaşlarda en yüksek seviyesine ulaşır. Daha sonra kemik kitlesi giderek azalır. Menopozdan sonra kemik kaybı daha fazla hızlanır. Kemiğe yük binen egzersiz (örneğin hafif ağırlıkla yürümek) kemik yoğunluğunu artıracaktır. Ayrıca süt, yoğurt gibi kalsiyumdan zengin gıdaların tüketilmesi faydalıdır.

2) Keten tohumu yağı:

Omega 3 içerir.

Faydalı olabilmesi için ısıtılmaması gerekir

Günlük 1 çay kaşığı keten tohumu yağı salatalara eklenerek tüketilebilir.

3) Keten tohumu çayı

Günlük 1 yemek kaşığı keten tohumu 5-10 dakika sıcak suda demlenerek içilebilir.

Menopoz yakınmalarına iyi gelmesinin yanında sindirimi de destekler.

Vajinal Kuruluk Tedavisi:

1. Keten tohumu yağı:

Direkt olarak keten tohumu yağı temiz bir el ya da eldiven yardımı ile vajen girişine ve hafifçe içe doğru uygulanabilir.

Gece yatmadan önce yatarak uygulama önerilir.

• Soğuk sıkım olmasına
• Organik olmasına
• Temiz eller ya da eldivenle uygulamaya dikkat edilmelidir.
• Uygulama öncesi alerji testi yapılmalıdır:  El bileği iç kısmına uygulanır. 24 saat beklenir . Kızarıklık, yanma hissi , deride kabarma ve kaşıntı oluşursa vajene uygulanmamalıdır.
• Kötü kokulu vajinal akıntı, kaşıntı varsa uygulanmamalıdır.
• Katkı maddesi içeren, kokulu keten tohumu yağları kullanılmaz.

2) Hindistan cevizi yağı 

3) Vitamin E

4) Vajinal östrojen kremleri

Ateş basması doğal tedavisi

1) Adaçayı

2) Keten tohumu

3) karayılan otu

4) Rezene-Anason çayı

5) Nane çayı

Yaşam tarzı ile ilgili öneriler:

• Soğuk içecekler
• Rahat pamuklu kıyafetler tercih edilmelidir.
• Günlük yürüyüşler
• Plates, hafif egzersiz
• Meditasyon
• Baharat , kafein tüketimini en aza indirmek

Menopozda yapılması gerekenler

• MENOPOZA GEÇİŞ EVRESİNDE KONTROLLERİN  MUAYENE VE ULTRASON İNCELEMENİN 6 AYDA BİR OLMASI FAYDALI OLUR

Yıllık kadın doğum muayenesi ve smear testi

• (Smear testi ardışık olarak 3 kez normal ise 2-3 yılda 1 yapılabilir. 65 yaş üstünde yapılmasına gerek yoktur) -Mamografi (Sıklığını doktorunuz size bildirecektir) -Kemik yoğunluk ölçümü (Sıklığını doktorunuz size bildirecektir)
• 50 yaş üstü herkes (kadın erkek fark etmez) yıllık olarak dışkıda gizli kan testi yaptırmalıdır. Bağırsak ve rektum kanserleri erken tanısı için mutlaka yapılmalıdır. 5 yılda 1 sigmoidoskopi, 10 yılda 1 tüm kolonoskopi muayenedi yapılmalıdır.

Kemik erimesi – osteoporozun önlenmesi

• Kemik erimesinin erken tanısı çok önemlidir. Tanı koymak için kemik yoğunluğunu ölçen testler kullanılmaktadır. Kalça ve bel bölgesinin kemik yoğunluğu DEXA yöntemi ile ölçülür. Tedavide kemik kaybını azaltan ilaçlar ve kalsiyum kullanılmaktadır.

Kalp- damar hastalıklarının saptanması

• Menopoz sonrası dönemde kadınlarda kalp hastalığı sıklığı artmaktadır. Bunun en önemli nedeni kolesterol seviyelerindeki artıştır.

Menopoz döneminde kanama

• Menopoz döneminde olan bir damla vajinal kanama dahi kesinlikle normal değildir.
• Çoğu zaman çok ciddi bir sorun olmasa da mutlaka doktor muayenesi gerekir.
• Ultrason ile değerlendirmede rahim iç zarında kalınlaşma saptanırsa bu bölgeden parça alnarak patolojik inceleme gereklidir.

Menopoz  cinsel hayatı etkiler mi?

• Uzman doktor tavsiyesi ve yardımı ile menopoz donemınde de sağlıklı cinsel yasam birliktelik mumkundur.

Menopozun Geciktirilmesi

• Erken menopoz var  ise 45-50 yasına dek ılac kullanımı ile hastanın duzenlı adet gormesı uygundur.
• 48-50 yaşında menopozun gerceklesmesı durumunda ılac kullanımı sart degıldır. yarar ve zararı hasta ıle tartısılarak tedavıye karar verılmelıdır
• Menopoz döneminde dengeli beslenme ve yaşam
• Cok onemlıdır. Saglık yasam ıcın spor ve beslenme buyuk rol tasır.
• Menopozda Ruhsal Değişiklikler ve Psikolojik  Destek
• Menopoz baslı basına depresyon sebebı olabılır
• Genc bir bayanın bilinç altında menopoz yaslılıgın eksikliğin bir isareti kabusudur.
• Aslında bu cok yanlıstır. Gerekli tedavilerle kişi yasamına sorunsuz devam eder.
• Bu dusunce ve hormonların degısımı kımı zaman menopozda depresyona neden olabilir.
• Yapılması gereken hastaya menopozu anlatmak acıklamak ve korkulacak bırsey olmadıgıni izah etmektir.

Menopozda hormon tedavisi, Menopoz Tedavisi  İlaçları

• Menopoz döneminde hormon kullanımı hakkında doktorunuz ile detaylı olarak konuşmak önemlidir
• Hormon kullanımı bir takım faydalar sağlar iken bunun yanında riskler de taşımaktadır.
• Hormon tedavisi bazı riskler taşısa da bazı şikayetlerin hormonsuz çözümü mümkün olmamaktadır.
• Diğer yandan meme kanseri olan kadınlarda hormon tedavisi verilemez.
• Tüm faktörler göz önüne alınarak, hasta ile detaylı bilgilendirme görüşmesi sonunda kişiye özel bir tedavi planı yapmak en sağlıklı olandır.

sadece östrojen kullanımında rahim zarı (endometrium) kanser riskinde artış olur

Östrojen ve progesteron birlikte kullanımında ise meme kanseri riskinde artış olur.

Hormon kullanımı kimlere önerilir:

• *Erken Menopoz
• *Aşırı ateş basması ve terlemeler
• Kemik erimesi tedavisi ve önlenmesinde
• *Vajinal kuruluk
• Önemli Not:  Kendisinde ve ailesinde meme kanseri olanlarda hormon tedavisi tercih edilmez.
• Kendisinde ve ailesinde meme kanseri olmayanlarda da 5 yılı geçmemek üzere hormon tedavisi verilebilir.
• 5 yıllık hormon kullanımını sonrası  meme kanseri riskinde artış söz konusudur. Ancak bu artış çok fazla değildir. Hormon kullanımı 10 bin kadında 6 tane meme kanseri vakasında artış yapmıştır.
• Hormon tedavisi kansere yol açmaktan çok kansere yatkınlık var ise, bu sürecin daha hızlı gelişmesine neden olabilmektedir.
• Ayrıca hormon kullanan kadınlarda takip daha sık olduğu için meme kanserinin yakalandığında evresi çok erken olmakta ve bu hastaların yaşam süreleri hormon almayanlara göre daha fazla olmaktadır.
• İlişki sırasında vajinal kuruluğa bağlı ağrı ve yanma olgularına alttan estrojen içeren tablet veya kremler kullanılabilir. Bu ilaçlar lokal etki gösterdiği için meme kanserini artırmaz.

Not premenopoz ve erken menopoz döneminde meme, yumurtalık, rahim ağzı ve rahim kanser riskinde artış vardır. Bu nedenle yıllık jinekolojik kontrollere deva metmek gerekir. Muayene , ultrason deeğerlendirme, meme tetkiklerinin yanında mutlaka kemik yoğunluk ölçümleri de yapılmalıdır.

Smear testi: